رتبه بندی مواد معدنی کشور با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی

ذخایر معدنی ایران، از بهترین برتری‌های بالقوه کشورمان برای رشد متوازن هستند که با سرمایه‌گذاری صحیح در بهره­برداری از این منابع با ارزش، امکان کسب ارزش افزوده مناسب در بخش­های مختلف اقتصادی کشور فراهم می­شود. بنابر­این یکی از ملزومات سیاست‌گذاری مؤثر در بخش معدن، شناسایی مواد معدنی اولویت­دار برای سرمایه‌گذاری­های آینده است. در این مقاله از روش تحلیل سلسله مراتبی که در آن یک مسئله تصمیم‌گیری به سطوح مختلف هدف، معیارها، زیرمعیارها و گزینه‌ها تقسیم می‌شود رتبه‌بندی جامع 33 ماده ‌معدنی و انتخاب گزینه‌های مناسب برای سرمایه­گذاری با در نظر گرفتن 6 معیار اصلی شامل معیارهای اقتصادی و بازار، سرمایه‌گذاری، اشتغال، استراتژیک، فنی، اجتماعی ‌و زیست‌محیطی و 29  زیرمعیار انجام گرفت. برای انجام رتبه­بندی، ابتدا با انجام مصاحبه‌های حضوری از صاحب­نظران بخش معدن کشور، میزان اهمیت هریک از معیارها و زیرمعیارهای یادشده بر مبنای تحلیل سلسله مراتبی تعیین و سپس امتیاز هر یک از مواد معدنی برآورد شد. نتایج، بیانگر آن است که مواد معدنی مس، آهن، فسفات، سرب‌ و روی، زغال و طلا دارای بالاترین اولویت برای سرمایه­گذاری هستند. همچنین بر اساس نظرسنجی انجام شده از صاحب­نظران حوزه­های مختلف فعال در بخش معدن، معیارهای اقتصادی از بالاترین میزان اهمیت و معیارهای اجتماعی و زیست محیطی از کمترین اهمیت برخوردار هستند.